YENİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISI TASLAĞI
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı, çalışanların sağlık ve güvenliklerinin sağlanması, şartların sürekli iyileştirilmesi, mesleki risklerin önlenmesi, risk ve kaza faktörlerinin ortadan kaldırılması ve bu hususta alınacak önleyici ve koruyucu tedbirler ile çalışan ve temsilcilerin eğitimi, bilgilendirilmesi, görüşlerinin alınması ve katılımlarının sağlanması konusunda usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Kanun kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine ve çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.
İstisnalar
Madde 3- (1) Bu Kanun hükümleri;
a) Türk Silahlı Kuvvetlerinin kendi özel Kanunlarından kaynaklanan faaliyetlerinde,
b) Genel Kolluk Kuvvetlerinin eğitim, operasyon, tatbikat ve benzeri kendine özgü
faaliyetlerinde,
c) Sivil savunma ve acil durum müdahale birimlerinin eğitim, tatbikat, afetlere müdahale gibi faaliyetlerinde,
uygulanmaz.
Bu durumda ki çalışanların sağlık ve güvenliği bu kanunun amaçları doğrultusunda sağlanacaktır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Kanunun uygulanmasında;
a) İşveren: Çalışan istihdam eden gerçek veya tüzel kişi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşları,
b) İşveren vekili: İşveren adına hareket eden, işin ve işyerinin yönetiminde görev alan kimseleri,
c) Alt işveren: Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği çalışanı sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işvereni,
ç) İşyeri: Mal veya hizmet üretmek amacıyla maddî olan ve olmayan unsurlar ile çalışanın birlikte örgütlendiği birimi,
d) Çalışan: Kendi özel kanunlarındaki statülerine bakılmaksızın bu Kanun kapsamındaki kamu veya özel işyerlerinde, istihdam edilen gerçek kişiyi,
e) Çocuk çalışan: 14 yaşını bitirmiş 15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamış çalışanı,
f) Genç çalışan: 15 yaşını bitirmiş ancak 18 yaşını tamamlamamış çalışanı,
g) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,
ğ) Bölge Müdürlüğü: İşyerinin kayıtlı olduğu Bakanlık Bölge Müdürlüğünü,
h) Başkanlık; Devlet Personel Başkanlığını,
ı) İş sağlığı ve güvenliği uzmanı: İş sağlığı ve güvenliği konularında görev yapmak üzere Bakanlık tarafından belgelendirilmiş mühendisi,
i) İş sağlığı ve güvenliği teknik elemanı: İş sağlığı ve güvenliği konularında görev yapmak üzere Bakanlık tarafından belgelendirilmiş fizik, kimya lisans bölümü mezunları, teknik öğretmenler ile meslek yüksek okullarının iş sağlığı ve güvenliği bölümü mezunu teknikerleri,
j) İşyeri hekimi: İş sağlığı ve güvenliği konularında görev yapmak üzere Bakanlık tarafından belgelendirilmiş hekimi,
k) İşyeri hemşiresi: İş sağlığı ve güvenliği konularında görev yapmak üzere Bakanlık tarafından belgelendirilmiş hemşireyi,
l) İş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcisi: İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği konularında çalışanları temsil etmeye yetkili çalışanı,
m) İş kazası: Önceden planlanmamış, ölüme, hastalanmaya, yaralanmaya veya iş ekipmanlarının zarara uğramasına yahut üretim kaybına yol açan olayı,
n) Meslek hastalığı: İşin niteliğine göre tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden çalışanın uğradığı geçici veya sürekli hastalık, sakatlık veya ruhi arıza hallerini,
o) Önleme: İşyerinde yürütülen işlerin bütün aşamalarında mesleki riskleri önlemek veya azaltmak için planlanan veya alınan tedbirlerin tamamını,
ö) Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı, işyerini ya da üretimi etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini,
p) Tehlike Sınıfı: Bir işyerinin iş sağlığı ve güvenliği açısından, yapılan işin özelliği, işin her safhasında kullanılan veya ortaya çıkan maddeler, iş ekipmanları, üretim yöntem ve şekilleri, çalışma ortam ve şartları ile ilgili diğer hususlar dikkate alınarak Bakanlıkça belirlenen tehlike grubunu,
r) Risk: Tehlikelerin gerçekleşmesinden kaynaklanan kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini,
s) Risk değerlendirmesi: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, tehlikelerden kaynaklanan risklerin derecelendirilmesi, kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması, uygulanması ve uygulamalarının izlenmesi amacıyla yapılması gerekli çalışmaları,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İşverenin Yükümlülük ve Sorumlulukları
İşyerinin bildirimi
MADDE 5- (1) Bu Kanunun kapsamına giren nitelikte bir işyerini kuran, her ne suretle olursa olsun devralan, nakleden, çalışma konusunu kısmen veya tamamen değiştiren, faaliyetine son veren, işyerini kapatan işveren veya işveren vekili bir ay içinde ilgili bölge müdürlüğüne bildirim yapmakla yükümlüdür.
(2) Bu Kanun kapsamında yer alan işyerlerinin bildirimi, tescili, bildirimde yer alması gereken bilgiler ile bildirime eklenecek belgelere ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkartılacak yönetmelikle düzenlenir.
(3) 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa ile 13/6/1952 tarih ve 8140 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin tanzimi Hakkında Kanun’a göre bildirimde bulunan işverenler bu Kanuna göre ayrıca bildirimde bulunmaz.
İşverenin genel yükümlülüğü
MADDE 6- (1) İşveren, işle ilgili her konuda çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür.
(2) İşverenin iş sağlığı ve güvenliği konusunda, bu Kanunun 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasına göre, işyeri dışındaki uzman kişi veya kuruluşlardan hizmet alması bu konudaki sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
(3) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusundaki yükümlülükleri, işverenin birinci fıkradaki sorumluluğunu etkilemez.
(4) İşveren, çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlamak için mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil gerekli her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun sürekli iyileştirilmesi amacına yönelik çalışmalar yapmakla ve işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izlemek ve denetlemekle yükümlüdür.
(5) İş sağlığı ve güvenliği ile iş hijyeni konusunda alınacak tedbirlerin maliyeti, hiçbir şekilde çalışanlara yansıtılamaz.
Önlemenin genel prensipleri
MADDE 7- (1) İşveren, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ile ilgili tedbirlerin alınmasında;
a) Risklerden kaçınılması,
b) Kaçınılması mümkün olmayan risklerin analiz edilmesi,
c) Risklerle kaynağında mücadele edilmesi,
ç) İşin kişilere uygun hale getirilmesi, bu amaçla; öncelikle işyerlerinin tasarımında, iş ekipmanları, çalışma şekli ve üretim metotlarının seçiminde özen gösterilmesi, özellikle monoton çalışma ve önceden belirlenmiş üretim temposunun hafifletilerek bunların sağlık ve güvenliğe olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi,
d) Teknik gelişmelere uyum sağlanması,
e) Tehlikeli olanların, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanlarla değiştirilmesi,
f) Teknoloji, iş organizasyonu, çalışma şartları, sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı, genel bir önleme politikasının geliştirilmesi,
g) Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik verilmesi,
ğ) Çalışanlara uygun talimatların verilmesi,
genel prensiplerine uymakla yükümlüdür.
İşin özelliğine göre uyulması gereken iş sağlığı ve güvenliği prensipleri
MADDE 8- (1) İşveren, işyerinde yapılan işlerin özelliklerini dikkate alarak:
a) Kullanılacak iş ekipmanının, kimyasal madde ve müstahzarların seçimi, işyerinin tertip ve düzeni gibi konular da dahil çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden tüm riskleri değerlendirerek, değerlendirme sonucuna göre, alınan önleyici tedbirler ile seçilen çalışma şekillerinin ve üretim yöntemlerinin, çalışanların sağlık ve güvenlik yönünden korunma düzeyini yükseltmesini ve işyerinin idari yapılanmasının her kademesinde uygulanabilir olmasını sağlar,
b) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır,
c) Yeni teknolojilerin planlanması ve uygulanmasında, seçilecek iş ekipmanının, çalışma ortam ve şartlarının çalışanların sağlık ve güvenliğine etkisi konusunda çalışanların ve/veya temsilcilerinin görüşlerini alır,
ç) Hayati ve özel tehlike bulunan yerlere yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların girmemesi için gerekli tedbirleri alır.
Kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırma yükümlülüğü
Madde 9- (1) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden kişisel maruziyete ve çalışma ortamına yönelik olarak gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmalar yapılmasını sağlamakla yükümlüdür.
(2) Kişisel maruziyete ve çalışma ortamına yönelik olarak gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların usul ve esasları ile bunları yapacak kişi ve kuruluşların niteliklerinin belirlenmesi, gerekli iznin verilmesi ve verilen iznin iptal edilmesi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir.
İşverenler arasında işbirliği, koordinasyon ve sorumluluk
MADDE 10- (1) Bir işyerinin birden fazla işveren tarafından kullanılması durumunda işverenler, iş sağlığı ve güvenliği ile iş hijyeni tedbirlerinin uygulanmasında işbirliği yapar, yaptıkları işin niteliğini dikkate alarak; mesleki risklerin önlenmesi ve bunlardan korunma ile ilgili çalışmaları koordine eder, birbirlerini ve birbirlerinin çalışanlarını veya temsilcilerini riskler konusunda bilgilendirir. Koordinasyon, işverenler tarafından müştereken belirlenen kişi veya kişilerce sağlanır.
(2) Asıl işveren ile alt işveren faaliyetlerinin, birbirlerinin çalışmalarını etkileyebileceği durumlarda, alınması gerekli iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin belirlenmesi ve uygulanması konularında gerekli koordinasyon asıl işveren tarafından sağlanır. Asıl işveren, alt işverenin çalışanlarına karşı o işyeri ile ilgili bu Kanundan doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur.
(3) Alt işverenin, kendi çalışanları için, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasından doğan yükümlülüklerini yerine getirip getirmediği, işin özelliği dikkate alınarak asıl işveren tarafından sürekli denetlenir.
İşyeri sağlık ve güvenlik birimi
MADDE 11- (1) Bu bölümde belirtilen yükümlülükleri saklı kalmak kaydıyla işveren, işyerindeki iş sağlığı ve güvenliği risklerini önlemek, önleyici ve koruyucu hizmetleri yürütmek üzere, işyerinin büyüklüğünü, tehlike sınıfını, işin niteliğini ve çalışan sayısını dikkate alarak işyeri sağlık ve güvenlik birimi oluşturmakla yükümlüdür. İşyeri sağlık ve güvenlik biriminde işyerinden, işyeri hekimi, iş sağlığı ve güvenliği uzmanı, iş sağlığı ve güvenliği teknik elemanı, işyeri hemşiresi ile ihtiyaç duyulması halinde diğer meslek dallarından, Bakanlık tarafından belgelendirilmiş bir veya birden fazla kişi görevlendirilir.
(2) İşyerinde, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen nitelikte personel bulunmaması halinde aynı fıkradaki hizmetler; Bakanlık tarafından belgelendirilmiş işyeri dışındaki kişi ve/veya kuruluşlardan alınabileceği gibi bir veya daha fazla işverenin birlikte kuracağı işyeri sağlık ve güvenlik biriminden de alınabilir. İşyeri dışındaki kişi ve/veya kuruluşlardan iş sağlığı ve güvenliği açısından koruyucu önleyici mahiyette danışmanlık hizmeti alınmış olması ile asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulmuş olmaz.
(3) Bu madde kapsamındaki hizmetleri yürütmek üzere görevlendirilen kişilerin, görevlerini yerine getirmeleri sebebiyle hakları kısıtlanamaz ve bu kişilere iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili görevlerini yapabilmeleri için yeterli zaman verilir.
(4) İşveren faaliyetlerini, hizmet aldığı ya da görevlendirdiği kişi veya kuruluşların iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan teklif ve tavsiyelerini dikkate alarak yürütür.
(5) İşveren, hizmet aldığı kişi veya kuruluşların, çalışanların sağlık ve güvenliğini etkilediği bilinen veya etkilemesi muhtemel konular hakkında bilgilendirilmesini, başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanlar ve bu çalışanların işverenleri hakkında gerekli bilgilere ulaşabilmelerini sağlar.
(6) Yeterli mesleki bilgi, beceri ve donanıma sahip olması halinde, işyerinin büyüklüğü, tehlike sınıfı, işin niteliği ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen hususların yerine getirilmesi sorumluluğunu işveren kendisi üstlenebilir.
(7) Bu madde kapsamında;
a) İşyeri sağlık ve güvenlik biriminde, işyerinden görevlendirilen veya işyeri dışından hizmet alınan kişilerde ve/veya kuruluşlarda; aranacak nitelikler, bu kişi ve/veya kuruluşların çalışma şartları ve görevlerini nasıl yürütecekleri, görevlendirilecek kişilerin sayısı, işe alınmaları ile bu kişilerin eğitimleri, eğitimi verecek kurum ve/veya kuruluşların nitelikleri,
b) Bu kişi ve/veya kuruluşların; görev, yetki ve sorumlulukları, Bakanlık tarafından belgelendirilmeleri ve belgelerin iptali, kuruluşlarda bulundurulacak personel ve donanım ile bu kuruluşların denetlenmesi,
c) İşyerinin büyüklüğü, tehlike sınıfı, işin niteliği ve çalışan sayısına göre; bu kişi ve/veya kuruluşlardan hangi şartlarda hizmet alınacağı, görevlendirilecek ya da hizmet alınacak kişilerin sayısı, işyerinde verilecek hizmet süresini,
ç) İşverenin bu maddenin altıncı fıkrası kapsamında sorumluluğu hangi hallerde kendisinin üstlenebileceği,
hususları ile ilgili usul ve esaslar Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir.
(8) Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüslerinde ilgili mevzuatına göre çalıştırılmakta olan hekimlere, birinci fıkrada belirtilen belgeyi almak şartıyla ve aslî görevleri kapsamında, çalışmakta oldukları kurum ve kuruluşların asıl işveren olarak çalıştırdıkları kişilerin işyeri hekimliği hizmetleri gördürülebilir. Bu kurum ve kuruluşlarda bulunan sağlık birimleri, gerekli şartları taşıması halinde işyeri sağlık ve güvenlik birimi olarak da kullanılabilir.
(9) İşyeri sağlık ve güvenlik biriminde işyeri hekimi olarak görevlendirilecek tabipler 6023 sayılı Kanunun beşinci maddesi hükümlerinden muaf tutulacaktır.
İlkyardım, yangınla mücadele, kişilerin tahliyesi, ciddi ve yakın tehlike
MADDE 12- (1) İşveren;
a) İşyerinin büyüklüğünü, yapılan işin niteliğini, çalışan sayısını ve işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak; ilkyardım, yangınla mücadele ve kişilerin tahliyesi için gerekli tedbirleri alır,
b) Özellikle ilkyardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar.
(2) İşveren, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen ilkyardım, yangınla mücadele ve tahliye işleri için işyerinin büyüklüğünü ve taşıdığı özel tehlikeleri dikkate alarak, bu konuda eğitimli, uygun donanıma sahip, yeterli sayıda kişiyi görevlendirir.
(3) İşveren;
a) Ciddi ve yakın tehlikeye maruz kalan veya kalma riski olan bütün çalışanları, tehlikeler ile bunlara karşı alınmış ve alınacak tedbirler hakkında mümkün olan en kısa sürede bilgilendirir,
b) Ciddi, yakın ve önlenemeyen tehlike durumunda, çalışanların işi bırakarak derhal çalışma yerlerinden ayrılıp güvenli bir yere gidebilmeleri için gerekli düzenlemeleri yapar ve talimatları verir,
c) Ciddi ve yakın tehlike durumunun devam ettiği çalışma şartlarında, zorunlu kalınması halinde, gerekli donanıma sahip ve özel olarak görevlendirilenler hariç, diğer çalışanlardan işlerine devam etmelerini isteyemez.
(4) Ciddi, yakın ve önlenemeyen tehlike durumunda işyerini veya tehlikeli bölgeyi terk eden çalışanların bu davranışları nedeniyle hakları kısıtlanamaz.
(5) Çalışanların kendileri veya diğer kişilerin güvenliği için ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıkları ve amirine hemen haber veremedikleri durumlarda, bilgilerini ve mevcut teknik donanımları kullanarak istenmeyen sonuçların önlenmesi için gerekeni yapabilecek durumda olmalarını sağlamak zorundadır.
(6) Çalışanlar ciddi, yakın ve önlenemeyen tehlike ile karşı karşıya kalmaları halinde iş sağlığı ve güvenliği kuruluna başvurarak durumun tesbit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir. Kurul aynı gün toplanarak kararını verir ve durumu tutanakla tesbit eder. Karar çalışana ya da temsilcisine yazılı olarak bildirilir. İş sağlığı ve güvenliği kurulu bulunmayan işyerlerinde bu talep işveren veya vekiline yapılır. İşveren veya vekili yazılı cevap vermek zorundadır.
(7) Bu madde kapsamında, kendilerine verilen görevleri yapmakta ihmal veya dikkatsiz davranışları olmadıkça çalışanların hakları kısıtlanamaz.
Acil Eylem Planları
MADDE – 13 (1) İşveren;
a) Çalışma ortamını, kullanılan maddeleri, iş ekipmanları ve çevre şartlarını dikkate alarak meydana gelebilecek acil durumları önceden değerlendirecek, çalışanları ve çalışma çevresini etkilemesi mümkün ve muhtemel acil durumları belirleyerek bunların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alacaktır.
b) Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli ölçüm ve değerlendirmeleri yapacak, eylem planlarını hazırlayacak, bu durumlarla mücadele için önleme, koruma, tahliye ve benzeri konularda görevli ekipler oluşturarak, araç ve gereçleri sağlayıp, eğitim ve tatbikatları yaptıracak ve ekiplerin her zaman hazır bulunmalarını sağlayacaktır.
(2) Yapılan işin niteliği, çalışan sayısı, işyerinin büyüklüğü, kullanılan, depolanan ve üretilen maddeler, kullanılan iş ekipmanları, işyerinin konumu ve birlikte bulunması gibi konular dikkate alınarak acil eylem planlarının hazırlanması ile ilgili usul ve esaslar çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Risk değerlendirmesi
MADDE 14- (1) İşveren, işyerinde özel risklerden etkilenebilecek çalışanların durumunu da kapsayacak şekilde, sağlık ve güvenlik yönünden, risk değerlendirmesi yapmak ve/veya yaptırmakla yükümlüdür.
(2) İşveren, risk değerlendirmesinin sonucuna göre alınması gereken koruyucu tedbirlere ve kullanılması gereken koruyucu ekipmana karar verir ve alınan kararları uygular.
(3) Risk değerlendirmesinin yapılması, değerlendirme yapacak kişi ve kuruluşların niteliklerinin belirlenmesi, gerekli izinlerin verilmesi ve izinlerin iptal edilmesi ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
İş kazası ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildirimi
MADDE 15- (1) İşveren,
a) Bir çalışanın üç günden fazla işgünü kaybına sebep olan iş kazaları ile tespiti yapılarak kendisine bildirilen meslek hastalıklarını, üç işgünü içinde işyerinin kayıtlı olduğu bölge müdürlüğüne bildirmekle,
b) İşyerinde meydana gelen bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutmak, gerekli incelemeleri yapmak, bunlarla ilgili rapor düzenlemek, bu kayıt ve raporları teftişe yetkili iş müfettişlerince istenildiğinde gösterilmek üzere işyerinde hazır bulundurmakla,
yükümlüdür.
(2) Sağlık kuruluşları, kendilerine intikal eden iş kazası veya meslek hastalığı tespiti ya da şüphesi olan vakaları, en geç on gün içinde Bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.
(3) İş kazaları ve meslek hastalıklarının bildirimi, incelenmesi, kayıt ve raporların hazırlanması ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir.
Çalışanların bilgilendirilmesi
MADDE 16- (1) İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve sürdürülebilmesi amacıyla çalışanlar işveren tarafından bilgilendirilir.
(2) Bu amaçla işveren,
a) İşyerinin geneli ile çalışılan bölümler ve/veya yapılan bütün işlerde yürütülen faaliyetler, karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri, önleyici ve koruyucu tedbirler,
b) Çalışanların ve/veya temsilcilerinin yasal hak ve sorumlulukları,
c) Bu Kanunun 12 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca ilkyardım, yangınla mücadele ve tahliye işleri konusunda görevlendirilen kişiler,
hakkında çalışanların ve/veya temsilcilerinin işyerinin özelliklerini de dikkate alarak gerekli bilgiyi almalarını sağlar.
(3) İşveren, başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanların, ikinci fıkrada belirtilen bilgileri almalarını sağlamak üzere, söz konusu çalışanların işverenlerine gerekli bilgileri vermekle yükümlüdür.
(4) İşveren, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili özel görevi bulunan çalışanların ve/veya iş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcilerinin bu görevlerini yürütebilmeleri için;
a) Bu Kanunun 14 üncü maddesinde belirtilen risk değerlendirmesi ve koruyucu tedbirlere ilişkin bilgilere, 15 inci maddesinde belirtilen kayıt ve raporlara,
b) İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili teftiş faaliyetlerinden, bu konuda sorumlu kişi ve kuruluşlardan elde edilen bilgiler ile koruma ve önleme çalışmalarına ilişkin bilgilere,
ulaşabilmelerini sağlar.
Çalışanların görüşlerinin alınması ve katılımlarının sağlanması
MADDE 17- (1) İşveren, bu Kanunun 25 inci maddesini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda çalışanların ve/veya temsilcilerinin görüşlerini alır, öneri getirme hakkı tanır ve bu konulardaki görüşmelerde yer almalarını ve katılımlarını sağlar.
(2) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği konusunda özel görevi bulunan çalışanların ve/veya iş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcilerinin;
a) Sağlık ve güvenliği önemli derecede etkileyebilecek herhangi bir tedbirin alınmasında,
b) Bu Kanunun;
1) 11 inci maddesinde belirtilen sağlık ve güvenlik risklerinin önlenmesi ve koruyucu hizmetlerin yürütülmesi işleri ile bu işleri yürütmek üzere işyerinden görevlendirilecek kişilerin belirlenmesinde,
2) 11 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen işyeri dışındaki uzman kişi veya kuruluşlardan hizmet alınmasında,
3) 12 nci maddesinde belirtilen ilkyardım, yangınla mücadele ve tahliye işleri için kişilerin görevlendirilmesinde,
4) 14 üncü maddesinde belirtilen risk değerlendirmesinin yapılması ve alınması gereken koruyucu tedbirlere ve kullanılması gereken koruyucu ekipmana karar verilmesinde,
5) 16 ncı maddesinde belirtilen çalışanların bilgilendirilmesinde,
6) 18 inci maddesinde belirtilen eğitimin organize edilmesi ve planlanmasında,
Önceden görüşlerini alır.
(3) İş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcileri, tehlikenin kaynağında yok edilmesi veya azaltılması için işverene öneride bulunma ve işverenden gerekli tedbirlerin alınmasını isteme hakkına sahiptir.
(4) İş sağlığı ve güvenliği konusunda özel görevi bulunan çalışanların veya iş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcilerinin, bu maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarında belirtilen görevlerini yürütmeleri nedeniyle ücret ve diğer hakları kısıtlanamaz.
(5) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcilerine, bu Kanunda belirtilen görevlerini yerine getirebilmeleri için gerekli imkânı sağlar ve bir ücret kaybı olmadan çalışma saatleri içerisinde yeterli zamanı verir.
(6) İş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcileri, işyerinde yapılan teftişler sırasında iş müfettişine görüşlerini bildirme hakkına sahiptir.
Çalışanların eğitimi
MADDE 18- (1) İşveren, çalışanların çalıştığı birime ve yaptığı işe özel bilgi ve talimatları içeren sağlık ve güvenlik eğitimi almasını sağlar ve bu amaçla gerekli organizasyon ve planlamayı yapar.
Bu eğitim özellikle;
a) İşe başlamadan önce,
b) Çalışma yeri veya iş değişikliğinde,
c) İş ekipmanlarının değişmesi halinde,
d) Yeni teknoloji uygulanması halinde,
yapılır.
(2) Eğitim, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiğinde ve düzenli aralıklarla tekrarlanır.
(3) İşveren, başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanların yapacakları işlerde karşılaşacakları sağlık ve güvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve talimatları içeren eğitimi aldığına dair belge ve bilgiye ulaşmadan işe başlatamaz.
(4) İş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
(5) Bu maddenin birinci ve üçüncü fıkralarında belirtilen eğitimin maliyeti, hiçbir biçimde çalışanlara yansıtılamaz. Eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılır.
(6) İşveren, geçici iş ilişkisi ile işyerine gelen çalışanlara, iş sağlığı ve güvenliği risklerine karşı gerekli eğitimi verir.
(7) Kişiler yapacakları işle ilgili mesleki eğitim verilmeden işe başlatılamaz.
(8) Çalışanlara ve/veya temsilcilerine verilecek eğitime ilişkin usul ve esaslar ile iş sağlığı ve güvenliği eğitimi verecek kişi ve kuruluşlarda aranacak özellikler Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Sağlık gözetimi
MADDE 19- (1) İşveren, kişilerin işe girişlerinde, iş değişikliğinde ve düzenli aralıklarla, işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi tutulmasını sağlamakla yükümlüdür.
(2) Sağlık raporları; işyeri hekiminden ya da Bakanlıkça belirlenen sağlık kurum ve kuruluşlarından alınır. Raporlara itirazlar Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının ilgili birimine yapılır. Verilen kararlar kesindir. Sağlık gözetiminin maliyeti hiçbir şekilde çalışanlara yansıtılamaz.
(3) Sağlık gözetimi, sağlık raporları, sağlık kurum ve kuruluşları ile ilgili usul ve esaslar Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Hassas risk grupları
MADDE 20- (1) Kadın, çocuk, yaşlı, özürlü, gebe veya emziren kadınlar ve diğer hassas risk grupları, çalışma ortam ve şartlarından ve özellikle bunları etkileyen tehlikelerden korunurlar.
(2) Bu Kanunun 14 üncü maddesine göre yapılacak risk değerlendirmesinde hassas risk grupları da özel olarak dikkate alınır. İşveren bu değerlendirmenin sonucuna göre gerekli tedbirleri alır.
(3) Gebe veya emziren kadınların hangi dönemlerde ne gibi işlerde çalıştırılmalarının yasak olduğu ve bunların çalışmalarında sakınca olmayan işlerde hangi şartlara ve usullere uyulacağı, ne suretle emzirme odaları ve/veya kreş kurulması gerektiği, işverenlerin hangi hallerde dışarıdan hizmet alabilecekleri veya ortaklaşa oda veya yurt kurabilecekleri Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Bakanlık tarafından hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çalışanların Yükümlülükleri
Çalışanların yükümlülükleri
MADDE 21- (1) Çalışanlar, görevlerini, işveren tarafından kendilerine verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda yerine getirir. Çalışanlar, görevleri ile ilgili olan veya olmayan davranışlarından, kendilerinin ve diğer kişilerin sağlık ve güvenliğinin olumsuz etkilenmemesi için gerekl
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder